Ogromna grupa graczy w gry komputerowe to dzieci i młodzież, dla których granie w gry jest powszechną formą spędzania wolnego czasu. Grać zaczynają coraz młodsze dzieci, nierzadko już w wieku przedszkolnym. Niestety badania wykazują, że większość dzieci gra w gry nieodpowiednie do ich wieku i niebezpieczne.
Wiele powszechnie dostępnych gier zawiera treści zdecydowanie niebezpieczne dla dzieci: sceny pokazujące przemoc, treści seksualne, zachowania przestępcze, czy używanie narkotyków. Przesycone agresją i przemocą gry prowadzą do wzrostu poziomu agresji u najmłodszych graczy i utraty wrażliwości na realną przemoc wobec innych ludzi, czy zwierząt.
Coraz częściej też dzieci i młodzież wycofują się z rzeczywistego świata zabawy i kontaktów społecznych z rodziną rówieśnikami. Uciekają w wirtualny świat gier, zaniedbują obowiązki i dotychczasowe zainteresowania. Współcześni rodzice mają więc nowe ważne zadanie: powinni dowiedzieć się o grach komputerowych jak najwięcej, aby umieć chronić dzieci przed negatywnymi konsekwencjami grania.
Od wiedzy rodziców i ich zaangażowania zależy, czy korzystanie z gier będzie dla dziecka dobrą zabawą i bezpieczną rozrywką, a nie zagrożeniem dla prawidłowego rozwoju i społecznego funkcjonowania. Warto jednak zdawać sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń, jakie wiążą się z ich użytkowaniem.
Wiele gier online prowadzi do powstania wirtualnych społeczności i zachęca uczestników do wchodzenia na poświęcone im strony. Skłania dzieci do nawiązywania kontaktów, podawania informacji o sobie, a nawet spotykania się z nieznanymi osobami w świecie rzeczywistym.
Wśród graczy powszechne są agresywne zachowania zgodne ze stylem czy tematem obowiązującym podczas gry oraz używanie nieprzyzwoitego języka.
Inni gracze mogą, o ile gra na to pozwala, modyfikować elementy gry tak, że staje się ona nieodpowiednia dla młodszych dzieci. Przykładem takiego działania są edytory wyglądu postaci, w których można stworzyć roznegliżowanych bohaterów.
W części gier można kupować dodatkowe opcje czy przedmioty ułatwiające graczowi osiągnięcie lepszych wyników. Są to tzw. mikropłatności, na które dzieci wydają całkiem spore kwoty, często bez wiedzy rodziców.
W czasie gry mogą pojawiać się reklamy lub linki, które po kliknięciu przekierowują na strony zawierające treści nieodpowiednie dla dzieci. Stale rosnącą popularnością cieszą się obecnie tzw. gry free-to-play, oferujące graczom darmową rozrywkę. Użytkownicy mogą ściągnąć grę bezpłatnie na telefon lub komputer, ale nie oznacza to jednak, że wszystkie elementy gry są darmowe – nieodpłatnie udostępniana jest tylko podstawowa wersja gry.
Poprzez tzw. mikrotransakcje kupuje się potrzebne dodatki do gier: przedmioty (np. lepszą broń, zbroję czy inne gadżety), umiejętności pomagające w grze lub ją usprawniające, a nawet możliwość kontynuowania gry po dojściu do etapu określonego przez producenta.
Gracz, który chce osiągnąć dobry wynik, musi zainwestować prawdziwe pieniądze. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, tego typu rozrywka generuje całkiem pokaźne przychody dla producentów. Część gier jest tak zaprojektowana, aby gracze wydali w nich jak najwięcej pieniędzy – np. co chwilę pojawia się komunikat zachęcający do kupienia dodatkowych elementów, w grze umieszczane są sklepy, w których używa się specjalnej waluty zdobywanej za prawdziwe pieniądze, a gracze nakłaniani są do zakupu kont premium umożliwiających im kontynuowanie gry.
Taki mechanizm sprawia, że szczególne zagrożenie gry te mogą stanowić dla najmłodszych użytkowników, którzy stają się obiektem agresywnego marketingu ze strony ich twórców. Dzieci są bardzo podatne na wszelkie manipulacje, często nie mają świadomości, że ściągając na swój telefon dodatkowe gadżety, narażają się na realne wydatki.
Dzieci nadużywające gier komputerowych mogą mieć problemy z koncentracją uwagi i myśleniem w szkole podczas lekcji. Tam ich uwaga nie jest stale pobudzana nowymi, atrakcyjnymi bodźcami jak w czasie gry. Nadmierne i zbyt długie granie w gry może też prowadzić do zaniedbywania nauki, aktywności fizycznej, kontaktów z rodziną i kolegami, rezygnacji z innych zainteresowań, a nawet do zaniedbywania czynności takich jak jedzenie czy sen.
Badania pokazują, że gry zawierające agresję i brutalną przemoc powodują wzrost poziomu agresji u graczy. Dzieci uczą się z nich wrogich zachowań wobec innych ludzi, lekceważenia ich praw oraz tego, że jedynym sposobem na rozwiązywanie problemów jest używanie siły. Stają się mniej wrażliwe na krzywdę innych i mniej chętnie niosą pomoc ofiarom przemocy. Pojawiają się także zmiany w sferze fizycznej: zaburzenia wzroku, trwałe wady kręgosłupa, zwiotczenie mięśni (z braku ruchu), anemia, zaburzenie rytmów dobowych. U dzieci i młodzieży może wystąpić również tzw. padaczka ekranowa wywołana przez intensywne, szybko zmieniające się bodźce świetlne emitowane przez ekran.
Nieodpowiednie i bezrefleksyjne korzystanie z komputera i gier może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego dziecka, a nawet utraty życia-przypadki samobójstw. Prawie każdy z nas słyszał o bardzo niebezpiecznych grach komputerowych, które doprowadzają do otumanienia i manipulowania mózgiem dziecka do takiego stopnia, że dzieci okaleczają się, dokonują samouszkodzeń i popełniają samobójstwo.
Jak chronić dziecko przed uzależnieniem?
Wielu rodziców zastanawia się, kiedy pozwolić dziecku grać w gry komputerowe i jak może to wpłynąć na jego rozwój. Są to obawy w pełni uzasadnione, bowiem im mniejsze dziecko, tym bardziej jest ono narażone na negatywne skutki korzystania z gier. Psychologowie uważają że dzieci do trzeciego roku życia w ogóle nie powinny grać w gry komputerowe – są na to gotowe dopiero sześcio-, siedmiolatki. Wielu rodziców uważa, że tablet jest doskonałą i bezpieczną zabawką edukacyjną. Tymczasem specjaliści wskazują, że zbyt wczesne i zbyt intensywne korzystanie z tych urządzeń może mieć bardzo negatywne skutki dla rozwoju małych dzieci. Pierwsze trzy lata życia dziecka są okresem krytycznym w rozwoju mózgu, który rozwija się w tym czasie najintensywniej. Aby rozwój ten przebiegał prawidłowo, dziecko potrzebuje częstych kontaktów z innymi ludźmi i doświadczania świata wszystkimi zmysłami. Musi dotykać przedmiotów, słuchać różnych dźwięków, widzieć, czuć.
Jak zapewnić dziecku dobre doświadczenia z grami?
Określ zasady dotyczące czasu, jaki dzieci mogą przeznaczać na gry komputerowe.
Zadbaj, aby dziecko nie grało codziennie, ale też nie rób tradycji z tej formy spędzania czasu. Jeśli ustalisz, że w waszym domu gra się w określone dni, np. w piątki i niedziele, dziecko przez cały tydzień będzie żyło oczekiwaniem na włączenie komputera.
Ustaw komputer we wspólnym pokoju, aby mieć kontrolę nad tym, ile czasu twoje dziecko poświęca na granie.
Zainteresuj się, w co gra dziecko i czy gra jest dla niego odpowiednia. Porozmawiaj z nim o grach, w które gra, sprawdź, czego może się z nich nauczyć.
Zanim kupisz swojemu dziecku grę, upewnij się, że jest odpowiednia do jego wieku. Może ci w tym pomóc system oceny gier PEGI.
Zwróć uwagę, czy w zachowaniu twojego dziecka nie pojawiają się sygnały uzależnienia od komputera.
Upewnij się, że twoje dziecko z powodu grania nie zaniedbuje obowiązków domowych i szkolnych.
Jeśli twoje dziecko gra w gry internetowe:
Kontroluj, jakie witryny odwiedza i co tam robi.
Powiedz dziecku, aby nie podawało swoich danych osobowych innym graczom.
Ostrzeż dziecko przed spotkaniami z innymi graczami w realnym świecie. Jeśli chce pójść na takie spotkanie, powinieneś mu towarzyszyć.
Umów się z dzieckiem, że będzie ci zgłaszało przypadki agresywnego zachowania w sieci, groźby, wulgarny język czy nieodpowiednie treści.
Ustal z dzieckiem, że będzie cię zawsze informowało o zaproszeniach na spotkania poza grą.
Interweniuj, jeśli uznasz, że gra zaczyna być niebezpieczna lub nieodpowiednia dla twojego dziecka. Przerwij kontakt z innymi graczami i zablokuj grę, jeśli jakikolwiek jej element budzi twój niepokój.
Ważne adresy
-Telefon 800 100 100
Strona internetowa http://800100100.pl/
Bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia w zakresie m.in. bezpieczeństwa online, cyberprzemocy i innych zagrożeń związanych z nowymi technologiami komunikacyjnymi.
-Dyżurnet.pl www.dyzurnet.pl.
Punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w Internecie. Eksperci Dyżurnetu pomagają w zwalczaniu naruszeń w sieci, prowadzą działania informacyjne i edukacyjne kierowane do różnych grup użytkowników.
-Akademia NASK www.akademia.nask.pl Strona Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK), na której można znaleźć informacje na temat akcji edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, programów dla nauczycieli, ciekawe artykuły i publikacje z zakresu bezpieczeństwa w Internecie.
-Program Saferinternet http://www.saferinternet.pl/pl/
Polska strona programu Komisji Europejskiej „Safer Internet” poświęcona bezpiecznemu korzystaniu z nowych technologii i Internetu przez dzieci i młodzież.
Warto zainteresować się, w jakie gry grają Państwa dzieci i kontrolować swoje pociechy zwłaszcza w godzinach wieczornych!
Nowoczesny i skuteczny program do kontroli rodzicielskiej: http://straznikucznia.pl/
Krystyna Strojna
PEDAGOG
Źródło:
„Dzieci w świecie gier komputerowych Poradnik nie tylko dla rodziców. ORE”
Strona internetowa-Poradnia psychologiczno-Pedagogiczna w Rawiczu
